Clarke: Latin (34)

Here are some more fables from Clarke's Fabulae Aesopi Selectae, or, Select Fables of Aesop, where you can find English translations of these fables. You can also click here for all the Clarke fables at this blog.

166. De Vulpe et Capro

Vulpes et caper, 

sitibundi, 

descenderunt in quendam puteum, 

in quo cum perbibissent, 

vulpes ait capro, 

circumspicienti reditum, 

"Caper,
esto bono animo, 

namque excogitavi

quo pacto 

uterque simus reduces. 

Siquidem tu 

eriges te rectum, 

prioribus pedibus admotis 

ad parietem, 

et reclinabis tua cornua, 

mento adducto ad pectus, 

ego, transiliens 

per tua terga et cornua

et evadens extra puteum, 

educam te isthinc 

postea."
Cuius consilio
capro
habente fidem
atque obtemperante
ut illa iubebat,
ipsa prosiluit e puteo

ac deinde
gestiebat prae gaudio
in margine putei

et exultabat, 

habens nihil curae 

de hirco. 

Ceterum, 

cum incusaretur ab hirco 

ut foedifraga, 

respondit, 

"Enimvero, hirce, 

si esset tibi 

tantum sensus in mente, 

quantum est saetarum in mento, 

non descendisses in puteum

priusquam habuisses exploratum 

de reditu."

Morale.
Haec fabula innuit
prudentem virum
debere explorare finem
antequam veniet
ad peragendam rem.

illustration from a 1701 Phaedrus

167. De Gallis et Perdice

Cum quidam haberet
gallos domi,
mercatus est perdicem

et dedit eam
in societatem gallorum
alendam et saginandam
una cum eis.
Galli
quisque pro se
mordebant
et abigebant eam.
Autem perdix
afflictabatur apud se,
existimans
talia inferri sibi a gallis
quod
suum genus
esset alienum
ab illorum genere.
Vero ubi
non multo post
aspexit illos
pugnantes inter se
et mutuo percutientes,
recreata a maerore et tristitia, 

inquit, 

"Equidem post haec
non afflictabor amplius,
videns eos
dimicantes etiam inter se."

Morale.
Haec fabula innuit
prudentes viros
debere ferre contumelias
illatas ab alienigenis,
quos vident
ne abstinere
ab injuria domesticorum.

illustration from the Medici Aesop

168. De Jactatore

Quidam vir
peregrinatus aliquamdiu,
cum fuisset reversus domum
iterum,
cum jactabundus praedicaret
multa alia
gesta a se viriliter
in diversis regionibus,
tum vero id maxime
quod
Rhodi superasset omnes
saliendo;
Rhodios,
qui adfuerunt,
esse testes eiusdem rei.

Unus eorum
qui aderant, 

respondens,
illi inquit, 

"O homo,
si istud est verum

quod loqueris,
quid opus est tibi
testibus?
Ecce Rhodium!
Ecce hic certamen saliendi!"

Morale.
Haec fabula indicat
quod
ubi vera testimonia adsunt,
est nihil opus verbis.

illustration by Walter Crane

169. De Viro Tentante Apollinem

Quidam facinorosus vir
contulit se Delphos,
tentaturus Apollinem
et habens passerculum
sub pallio
quem tenebat suo pugno, 

et accedens ad tripodas,
interrogabat eum, dicens,
"Quod habeo in mea dextra:
vivitne,
an est mortuum?" —
prolaturus passerculum vivum
si ille respondisse mortuum;
rursus
prolaturus mortuum
si respondisset vivum,
etenim occidisset eum statim
sub pallio clam
priusquam proferret.
At deus,
intelligens
subdolam calliditatem hominis,
dixit,
"O consultor,
facito utrum mavis facere —
etenim est penes te —
et proferto
sive vivum, sive mortuum
quod habes in tuis manibus."

Morale.
Haec fabula innuit
nihil latere
neque fallere
divinam mentem.

illustration by Grandville

170. De Piscatore et Smaride

Quidam piscator,
retibus dimissis in mare,
extulit pusillam smaridem
quae
sic obsecrabat piscatorem,
"Noli capere me,
tam pusillam in praesentia.

Sine me
abire et crescere
ut postea
potiaris me,
sic adulta,
cum majori commodo."
Cui piscator inquit,
"Vero
ego essem amens
si omitterem lucrum,
licet exiguum,
quod habeo
inter meas manus,

spe futuri boni,
quamvis magni."

Morale.
Haec fabula indicat
eum esse stolidum
qui,
propter spem majoris commodi,
non amplectitur rem
et praesentem et certam,
licet parvam.

illustration by Barlow